Historia ośrodków

Historia powołania do życia Oddziału Wrocławskiego PTK

Tak to się zaczęło - Historia powołania do życia Oddziału Wrocławskiego PTK

Składy Zarządów Oddziału Wrocławskiego PTK w kolejnych kadencjach - 

Programy posiedzeń Zarządu Oddziału Wrocławskiego PTK - 


Katedra i Klinika Chirurgii Serca UM we Wrocławiu

Dr hab. med. Wojciech Kustrzycki, prof. nadzw. AM
ul. Borowska 213
50-556 Wrocław
tel. 071/7364100
e-mail: kcs@usk.wroc.plwojciech.kustrzycki@umed.wroc.pl

Poprzedni kierownicy kliniki:

  1. Prof. Wiktor Bross ( 1946-1973)
  2. Prof. Anatol Kustrzycki (1973-1987)
  3. Prof. Tadeusz Bross (1987-1997)
  4. dr Roman Krupacz (1997-2001)

Aktualny skład zespołu:

  • dr hab.Wojciech Kustrzycki, prof. nadzw. AM – kierownik kliniki
  • Specjaliści kardiochirurdzy:
  • dr n. med. Marek Pelczar, z-ca kierownika kliniki,
  • dr n. med. Andrzej Dumański
  • dr n. med. Andrzej Stachurski
  • lek. med. Janusz Oczko
  • dr n. med. Maciej Rachwalik
  • dr n.  med. Rafał Nowicki
  • dr n. med. Jacek Jakubaszko

Specjaliści kardiolodzy:

  • Dr n. med. Anna Goździk
  • Dr n. med. Marta Obremska
  • Lekarze w trakcie specjalizacji z kardiochirurgii:
  • lek. med. Grzegorz Bielicki
  • lek. med.  Tomasz Płonek
  • lek. med. Mateusz Łuczak

Historia Kliniki 

Historia Kliniki Chirurgii Serca Uniwersytetu Medyczngo we Wrocławiu zaczęła się formalnie w 1972 r., kiedy to słynna II Klinika Chirurgiczna została podzielona na 3 jednostki w ramach tworzonego Instytutu Chirurgii. Ponieważ jednak znaczna część rozwoju kardiochirurgii wrocławskiej odbyła się wcześniej, jeszcze w ramach „II Chirurgii”, a specjalność ta była „oczkiem w głowie” prof. Wiktora Brossa nie sposób tego okresu pominąć.

Wrocław (obok Warszawy i Poznania) był miejscem, w którym rodziła się polska kardiochirurgia. Los sprawił, że odbywało się to w tym samym budynku, w którym, w 1904 r., Jan Mikulicz-Radecki przeprowadził pierwszą na świecie planową torakotomię w komorze podciśnieniowej, skonstruowanej przez Ferdynanda Sauerbrucha.

Pierwsze osiągnięcia polskiej medycyny w zakresie chirurgii serca zawdzięczamy kilku zapaleńcom, którzy całe swoje życie poświęcili walce o zdrowie pacjentów i wbrew przeciwnościom zaszczepiali swym zespołom optymizm
i entuzjazm.

Jedną z tych postaci był Wiktor Bross, któremu w 1946 r. powierzono misję utworzenia II Kliniki Chirurgicznej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Życiorys i osiągnięcia tego wielkiego chirurga były wielokrotnie omawiane i są środowisku chirurgów i kardiologów dolnośląskich dobrze znane.

Prof. Wiktor Bross

Doświadczenia prof. Brossa w zakresie chirurgii narządów klatki piersiowej, które zdobył we Lwowie sprawiły, że od wczesnych lat 50. interesował się leczeniem schorzeń serca. Zachodziła potrzeba zorganizowania pracowni badań inwazyjnych, które przy braku obecnie dostępnych metod obrazowania stanowiły obok stetoskopu i EKG podstawę kwalifikacji pacjenta do zabiegu. Pierwsze cewnikowanie serca zostało przeprowadzone przez lek. Anatola Kustrzyckiego 22 lutego 1955 r. i jest to pierwszy wpis w historycznej księdze operacyjnej dotyczący „zabiegu” na sercu.

W dniu 31 marca 1955 r. prof. Wiktor Bross przeprowadził pierwszą operację kardiochirurgiczną we Wrocławiu- zamkniętą komisurotomię mitralną. Ten dzień uważamy za początek kardiochirurgii w naszym ośrodku.

Zabieg komisurotomii mitralnej, początkowo wykonywany palcem, w późniejszych latach dilatatorem Tubbs’a  uratował życie kilku tysiącom chorych ze zwężeniem zastawki dwudzielnej.

W następnych latach ośrodek wrocławski rozwijał się bardzo dynamicznie. Prof. Wiktor Bross wykorzystywał swoje szerokie kontakty zagraniczne w celu szkolenia współpracowników i pozyskiwania sprzętu. Wprowadzane były kolejne techniki chirurgiczne, zwiększano ilość i zakres wykonywanych zabiegów.

Dnia 12 lutego 1958 r. przeprowadzono pierwszy w Polsce zabieg na otwartym sercu. W hipotermii powierzchniowej zamknięto ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej.

Mimo trudności finansowych, braków w zaopatrzeniu i politycznie uwarunkowanej izolacji udawało się leczyć polskich pacjentów na zbliżonym do światowego poziomie.

Istotnym krokiem w rozwoju kardiochirurgii wrocławskiej było wprowadzenie do klinicznego zastosowania krążenia pozaustrojowego. Stało się to możliwe dzięki pomocy Polonii amerykańskiej. Dnia 12 kwietnia 1961 r. zamknięto ubytki w przegrodzie międzyprzedsionkowej i międzykomorowej z użyciem nowej maszyny płuco-serce. Przez przypadek wydarzenie to zbiegło się z pierwszym lotem człowieka w kosmos, co przybrało z czasem rangę symbolu.

Jak wcześniej wspomniano, w 1972 r. w ramach zmian organizacyjnych w uczelni utworzono Instytut Chirurgii, którego dyrektorem został prof. Wiktor Bross. II Klinika Chirurgiczna została podzielona na 3 nowe kliniki, które weszły w skład Instytutu. Jedną z nich była Klinika Chirurgii Serca (kierowana przez W. Brossa), a więc formalnie jednostka istnieje 42 lata.

W 1973 r. prof. Wiktor Bross przeszedł na emeryturę. Kierownictwo kliniki objął jego wieloletni uczeń i współpracownik, wspomniany wcześniej Anatol Kustrzycki, który we wczesnych latach 50. jeszcze jako student związał się z zespołem swego wielkiego nauczyciela.

Bardzo ważnym wydarzeniem w dziejach kliniki było oddanie w 1974 r. nowego skrzydła budynku kliniki chirurgii, mieszczącego blok operacyjny, oddział intensywnej opieki pooperacyjnej, pracownię hemodynamiki i laboratorium. Wprawdzie z punktu widzenia zachowania stylu architektonicznego można by się do tej inwestycji odnieść krytycznie, ale oznaczała ona znaczące podniesienie funkcjonalności budynku. Jeszcze w tym samym roku Bronisław Olejak wykonał pierwszą we Wrocławiu koronarografię, a A. Kustrzycki- pierwszą rewaskularyzację wieńcową. Po kilku latach doświadczeń pisał: „Wskazania do chirurgicznego leczenia choroby wieńcowej w Polsce są jeszcze bardzo szeroko dyskutowane przez kardiologów. Zdaniem jednych operacja jest wskazana w każdym przypadku niedokrwienia serca, w którym istnieją warunki do przeprowadzenia zabiegu. Wielu kardiologów uważa to leczenie za mało celowe i powołuje się na publikacje o niepowodzeniach. Oba poglądy, choćby dlatego, że tak skrajne są na pewno niesłuszne”. Po ponad 30. latach opina ta nie straciła na aktualności.

W latach 70. i 80. pracowało w klinice wielu wspaniałych ludzi. Filarami zespołu, obok szefa, byli doc. Ryszard Kołtowski i prof. Tadeusz Czereda. Uruchomiono 2. salę operacyjną. W 1985 r. uroczyście obchodzono 30-lecie kardiochirurgii wrocławskiej.

Anatol Kustrzycki zmarł w 1987 r. w wieku 63 lat. Kierownictwo kliniki objął Tadeusz Bross. Pod jego patronatem 9 lekarzy zdało egzamin specjalizacyjny z kardiochirurgii, obroniono 11 doktoratów, zgromadzono materiał kliniczny dla 2 przewodów habilitacyjnych.

Ważnym wydarzeniem w historii kliniki było oddelegowanie w 1988 r. kilku pracowników Kliniki Kardiologii i utworzenie jej oddziału B w budynku klinik chirurgicznych. Kierownikiem zespołu była wówczas doc. Halina Nowosad. Oddział ten został następnie przemianowany na Oddział Kardiodiagnostyki i włączony w struktury Kliniki Chirurgii Serca, w której pozostawał do r. 2004.

Prof. Tadeusz Bross przeszedł na emeryturę w 1997 r. Utrzymuje stały kontakt z kliniką do dzisiaj.

W latach 1997-2001 obowiązki kierownika kliniki pełnił dr Roman Krupacz, a w 2001 r. rektor AM powierzył tę funkcję dr hab. Wojciechowi Kustrzyckiemu. Z jego inicjatywy przeprowadzono remont oddziału męskiego kliniki, radykalnie poprawiając warunki pobytu pacjentów. Był promotorem 4 rozpraw doktorskich, pod jego kierownictwem 3 lekarzy uzyskało specjalizację z kardiochirurgii.

Od 1 maja 2011r. Klinika pracuje w strukturach Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego. Oferuje pacjentom komfortowe warunki oraz dysponuje nowoczesnym sprzętem.

Najważniejsze daty:

  • 22 lutego 1955 r. - pierwsze cewnikowanie serca.
  • 31 marca 1955 r.- pierwsza komisurotomia mitralna.
  • 12 lutego 1958 r. - pierwsza w Polsce operacja na otwartym sercu (zamknięcie ubytku międzyprzedsionkowego w hipotermii).
  • 12 kwietnia 1961 r.- pierwszy zabieg w krążeniu pozaustrojowym. Tego samego dnia pierwszy w historii człowiek- Jurij Gagarin odbył lot w przestrzeni kosmicznej. Przypadkowa zbieżność, ale o randze symbolu.
  • 1974 r.- pierwsza koronarografia.
  • 1974 r.- pierwsza rewaskularyzacja wieńcowa.
  • 1988 r.- pierwsze zastosowanie tętnicy piersiowej wewnętrznej.
  • 1993 r.-pierwsza chirurgiczna rekonstrukcja lewej komory serca.
  • 1993 r.- pierwsza plastyka zastawki mitralnej ze śródoperacyjną kontrolą echokardiograficzną.
  • 1996 r.-pierwsze zastosowanie krwistej kardioplegii w normotermii.
  • 2003 r.-pierwszy zabieg rewaskularyzacji wieńcowej na bijącym sercu.
  • 2011 r.-przeniesienie do USK.
  • 2012 r.- pierwsze przezcewnikowe wszczepienie zastawki aortalnej.

Zespół kliniki regularnie organizuje lub współorganizuje spotkania naukowe i dydaktyczne różnej rangi. Najważniejsze to:

  • 17. Zjazd Sekcji Chirurgii Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń TChP (1977 r.),
  • 26. Zjazd Sekcji Chirurgii Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń TChP (1996 r.),
  • Międzynarodowe Sympozjum Kardio-Torakochirurgiczne „100-lecie torakochirurgii” (4-6 listopada 2004 r.),
  • III Zjazd Polskiego Towarzystwa Kardio-Torakochirurgicznego (18-20 maja 2006 r.)
  • obchody 50-lecia pierwszej we Wrocławiu operacji w krążeniu pozaustrojowym (16 kwietnia 2011 r.)

Galeria

Prof. Bross wraz zespołem Opis pierwszego cewnikowania serca Opis pierwszej komisurotomii
Prof. Bross z zespołem w czasie wizyty Maszyna płuco-serce - dar Polonii amerykańskiej Ilustracja pierwszej w Polsce operacji na otwartym sercu
Prof. Anatol Kustrzycki Prof. Bronisław Olejak Zespół kliniki w 1985 r.
Otwarcie oddz. kardiodiagnostyki Zespół kliniki w 2003 r. Zespół kliniki w 2011 r. w nowej siedzibie.